De NBA play-offs gaan dit weekend van start. We hebben alle statistieken van de voorbije seizoenen sinds de competitiehervorming van 1984 geanalyseerd – sindsdien spelen er 16 teams in de NBA – om interessante elementen en patronen terug te vinden.
Om het wedden op de NBA play-offs te vergemakkelijken keken we naar de reekshoofden die meestal ver geraken in de competitie, maar ook naar de waarschijnlijke bronnen van de verrassingen die zouden kunnen optreden.
Hoe ver geraken de teams gewoonlijk afgaande van hun positie vóór de play-offs?
Het systeem met reekshoofden is vaak een betrouwbare indicator van hoe goed een ploeg zal presteren. Het eerste reekshoofd van de Eastern Conference won maar liefst 12 van de 16 titels die op het palmares staan van ploegen uit de Eastern Conference. In de Western Conference is het eerste reekshoofd verantwoordelijk voor 11 van de 19 titels. Het gebeurde slechts vier keer dat een ploeg die lager stond dan het derde reekshoofd zich uiteindelijk kon plaatsen voor de NBA Finals. Drie daarvan slaagden er niet in om de titel achter hun naam te schrijven. We komen later terug op de vierde.
Het zou zeer uitzonderlijk zijn dat een ploeg die zevende of achtste staat ver zou geraken in het toernooi, want het gebeurt maar om de 14 jaar dat één van deze teams verder geraakt dan de eerste ronde. Het kwam slechts twee keer voor dat het zevende of achtste reekshoofd verder ging dan de halve finales: de Seattle SuperSonics haalden de Western Finals als zevende reekshoofd in 1987, terwijl de New York Knicks zelfs de NBA Finals haalden in 1999 ondanks hun achtste positie in de Eastern Conference.
Hoe vaak komen er verrassingen voor?
Algemeen gezien kwamen de meeste verrassingen voor in de Western Conference. Deze statistiek ondersteunt de heersende theorie die beweert dat het de sterkste en dus de meer concurrerende conference is van de twee. Zeven van de 10 ploegen die in de eerste ronde werden uitgeschakeld ondanks een top 2 positie kwamen uit de Western Conference. In deze conference versloeg het vijfde reekshoofd het vierde reekshoofd in de eerste ronde bijna twee keer op drie.
Deze trend wordt echter gekeerd in de Conference Finals, waar 15 van de 25 verrassingen die we in de afgelopen 35 jaar meemaakten in de Eastern Conference voorkwamen. Als we kijken naar de statistieken van de NBA Finale en alle duels tussen teams die dezelfde eindpositie hadden schrappen, merken we op dat de underdog exact één keer op drie wint: zeven van de 21 duels tussen teams met een verschillende ranking werden gewonnen door de ploeg die op papier het zwakst was.
Moeten we een grote verrassing verwachten?
Sinds 1984 zijn er vijf seizoenen geweest waarin de NBA play-offs werden gewonnen door een ploeg die op de derde plaats stond of lager. Houston zorgde in 1995 voor de grootste verrassing door de NBA Finale te winnen terwijl het team pas het zesde reekshoofd was. De vier anderen plaatsten zich allemaal als derde reekshoofd. Het kwam voor de laatste keer voor in 2011, acht jaar geleden dus. Aangezien vier van deze vijf verrassingen van ploegen uit de Western Conference kwamen, raden we je aan om eerder naar deze zijde van de tabel te kijken als je wilt wedden op een underdog.